ΜΕΡΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ Ε.Ε.Ε. κ. Ι. ΛΥΡΑ
Επιμέλεια: ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΡΚΕΤΟΣ & ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΜΑΡΚΕΤΟΣ


Λαμβάνοντας αφορμή από την πενιχρή προσέλευση νέων στις Ναυτικές ακαδημίες Ε.Ν., τον περασμένο Σεπτέμβρη, οπότε χρειάστηκε επαναπροκήρυξη των κενών θέσεων, με απλουστευμένες διαδικασίες για να καλυφθούν οι θέσεις, ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων εφοπλιστών κ. Ι. Λύρας, επεσήμανε τα κυριότερα αίτια αυτού του φαινομένου, ως εξής:
Το δημογραφικό πρόβλημα.
Η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου.
Η επίμονη και κατά σύστημα καλλιεργούμενη απαξιωτική εικόνα της Ναυτιλίας, αλλά και ο διασυρμός συχνά του ναυτικού επαγγέλματος, που παρεμποδίζουν τον νέο να κάνει σωστή επαγγελματική επιλογή.

Κατά την άποψη του κ. Προέδρου, η πολιτεία οφείλει να ανοίξει στους νέους τον δρόμο προς την θάλασσα, αλλά και να φροντίσει το επίπεδο της ναυτικής εκπαίδευσης να είναι τέτοιο, ώστε να εγγυάται την ποιοτική επάρκεια των στελεχών για πλοία νέας γενιάς και υψηλής τεχνολογίας, κάτι που δεν γίνεται τώρα στις σχολές, όπως τονίζει ο κ. Λύρας. Όλα αυτά τα προβλήματα, σε συνδυασμό με τα σοβαρά προβλήματα του ΝΑΤ, απειλούν σοβαρά την εθνική ταυτότητα της Ναυτιλίας. Και καταλήγει: "Στην διάρκεια των περασμένων ετών, ο Έλληνας πλοιοκτήτης και ο Έλληνας πλοίαρχος κατόρθωσαν να απορροφήσουν τους κραδασμούς και να διατηρήσουν τον εθνικό χαρακτήρα του πλοίου. Αν λοιπόν δεν είναι παρών και στενά δεμένος με τον τόπο ο Έλληνας εφοπλιστής και αν δεν βρίσκεται στη γέφυρα ο άξιος Έλληνας αξιωματικός οι εξελίξεις προεξοφλούνται δυσοίωνες". Στις επισημάνσεις του κ. Λύρα, θα θέλαμε να κάνουμε μερικά σχόλια, αλλά και να προσθέσουμε και μερικές δικές μας:
Να παραθέσουμε πρώτα-πρώτα κάποιες από τις αιτίες που μετά το 1985, ένας πολύ μεγάλος αριθμός πλοιάρχων κυρίως, αλλά και γενικά αξιωματικών, αναγκάστηκε να "παροπλιστεί". Για να βρει δουλειά π.χ. ο αξιωματικός, οι παρατρεχάμενοι των υπευθύνων σε πάρα πολλά ναυτιλιακά γραφεία του Πειραιά, στα οποία απευθυνόταν, επειδή "σ' εμάς δεν κουνιέται φύλλο", τον παρέπεμπαν σε Ατζέντες / δουλέμπορους, όπου με "φακελάκι" ενός μισθού, άρχιζαν να "κουνιούνται τα φύλλα", δουλειά βρισκόταν.

Έμπειρη πλοίαρχοι, που ζητούσαν δουλειά, έστω και Υποπλοιάρχου, αντιμετωπίζονταν σχεδόν σαν τα γαϊδούρια. Τους κοίταζαν στα δόντια (μεταφορικά βόβακα), δίνοντας τους να καταλάβουν πως είναι "ηλικιωμένοι" για τα καθήκοντα του Υποπλοιάρχου κυρίως, έτσι όπως τα αντιλαμβάνονταν σ' αυτά τα γραφεία. Να αναπληρώνουν δηλαδή την άγνοια και την ανικανότητα των ορεσίβιων πληρωμάτων, των Φιλιπινέζων, των Ουκρανών και των Βιρμανέζων που είχαν κατακλύσει τα Ελληνόκτητα καράβια.
- Αυτή η συμπεριφορά απέναντι σ' αυτούς που σας βοήθησαν, κ. Πρόεδρε, να απορροφήσει η ναυτιλία τους όποιους κραδασμούς, όπως σωστά λέτε, ήταν η αφετηρία της αναμενόμενης τωρινής, μάλλον μη αναστρέψιμης κατάστασης που διεκτραγωδείτε.
Για να ξαναγυρίσουμε όμως στους λόγους μη προσέλευσης των νέων στο ναυτικό επάγγελμα, ο κ. Λύρας δεν ανέφερε και ακόμη ένα, ουσιωδέστατο πιστεύουμε: Το παράδειγμα προς αποφυγή για τους νέους, που εμείς οι πατεράδες τους αποτελούμε. Της οικονομικής κυρίως μεταχείρισης που συνταξιούχο πλοίαρχο και Α΄ Μηχανικό υφιστάμεθα, εκ μέρους της διοίκησης του ΝΑΤ, της πολιτείας δηλαδή. Στην συνεχώς υποσχόμενη αλλά μηδέποτε πραγματοποιούμενη αύξηση, σταδιακή έστω, των συντάξεών μας έως το 80% του μισθού των ομοιόβαθμων ακτοπλόων, κάτι που ισχύει για όλους τους άλλους κλάδους του επαγγέλματος μας.
Και που οι κανονισμοί του ΝΑΤ επιβάλλουν, αλλά που εκείνη η περίφημη σημείωση "εφ' όσον τα οικονομικά του ΝΑΤ το επιτρέπουν", τους δίνει το πρόσχημα να σηκώσουν τα χέρια ψηλά από αδυναμία. Τα ίδια εκείνα χέρια που τα έχωσαν βαθιά στις τσέπες μας, λεηλατώντας το ΝΑΤ.
- Κι όχι μόνο η πολιτεία και τα όργανά της, κ. Πρόεδρε, των οποίων η ανικανότητα και η αδιαφορία, ακόμη και η ασυνειδησία και ο νεποτισμός καμιά φορά είναι δεδομένη. Αλλά και τμήμα της δικής σας τάξης. Πάντα υπήρχε εκπρόσωπος σας και φυσικά με αυξημένο κύρος, στο Δ.Σ. του ΝΑΤ.

Τότε, που στην εποχή των παχών αγελάδων, χορηγούσε δάνεια σε εφοπλιστές, για το υπερβολικό ύψος των οποίων, για το χαμηλό επιτόκιο των οποίων, για τις διαδικασίες χορήγησης των οποίων, πολλά ακούστηκαν, ειπώθηκαν, γράφτηκαν.

Ας ξαναγυρίσουμε όμως στο τώρα. Θα μπορούσαν οι νέοι, τα παιδιά μας, να ακολουθήσουν τα δικά μας βήματα. Θα μπορούσαμε και εμείς να τους προ-τρέψουμε. Αλλά γιατί να το κάνουμε και με ποια επιχειρήματα; Μήπως για να απολαύσουν αργότερα, όπως κι εμείς, πλοίαρχοι και μηχανικοί, συντάξεις ίσες με του κλητήρα Δημόσιας υπηρεσίας, αφού επί χρόνια το ΝΑΤ εισέπραττε εισφορές σχεδόν ίσες με τη σύνταξη που τώρα δίνει; Μήπως για να πάρει εφ' άπαξ ίσο με το εν τρίτο ή το εν τέταρτο εκείνου που εισεπράτει ο δημόσιος υπάλληλος με γραμματικές γνώσεις Δημοτικού; Μήπως για να απολαύσει κι αυτός αργότερα, την ποιότητα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης που κι εμείς απολαμβάνουμε;

Με τις ταμπέλες στις πόρτες των ιατρείων, ότι δεν γίνονται δεκτοί ναυτικοί προς εξέταση, ήδη από την 5η, 10η, 15η κάθε μήνα, λόγω εξάντλησης του πλαφόν; Θυμίζοντας την Νότιο Αφρική την εποχή του απαρτχάιντ: Για λευκούς μόνο. Για μαύρους μόνο. Με εμάς τους ναυτικούς στο ρόλο των μαύρων.
Ή μήπως με τις εναλλακτικές λύσεις που έχουμε, να πληρώνουμε από την τσέπη μας και μετά να εισπράττουμε από τον Ο.Ν. το εν τρίτο περίπου, αφού έτσι επιτάσσει το κρατικό τιμολόγιο;
Μήπως θα δελεάσουν τους νέους οι υψηλοί μισθοί; Οι οποίοι σε ετήσια βάση ανέρχονται στο μισό περίπου απ' ότι εμφανίζονται, αφού ο ναυτικός θα πρέπει να ξεκουραστεί και 4-5 μήνες κάθε χρόνο, εισπράττοντας έτσι 7-8 μισθούς, έναντι 14 του στεριανού.
Συμφωνούμε με τον κ. πρόεδρο ότι καλλιεργείται μια απαξιωτική εικόνα για την ναυτιλία και επιχειρείται διασυρμός του ναυτικού επαγγέλματος.
Δεν πιστεύουμε όμως ότι επηρεάζει σοβαρά τους νέους στο να κάνουν σωστές επαγγελματικές επιλογές. Αλίμονο αν οι μέλλοντες αξιωματικοί και πλοίαρχοι δεν μπορούν να αντιληφθούν την ποιότητα αυτών των κίτρινων και ροζ ΜΜΕ, την αξία όσων κάποιοι φωνασκούντες, σε κατάσταση υστερίας μάλλον, νεανίσκοι που παριστάνουν (λέει) τους "ρεπόρτερς", "μεταδίδουν" ή "γράφουν" για ένα ακροατήριο ή αναγνωστικό κοινό στο οποίο είναι αδιανόητο να ανήκουν οι διάδοχοί μας.

Κι αν υπήρχαν κάποια στατιστικά στοιχεία, αν γινόταν κάποια σοβαρή μελέτη που θα ελάμβανε υπ' όψη κάθε παράμετρο, πολλά πράγματα θα "έμπαιναν στη θέση τους", πολλοί μύθοι θα κατέρρεαν, σχετικά με το που βρίσκονται οι ανίκανοι ή οι εγκληματίες.

Κι αν μέσα στους 3618 Έλληνες πλοίαρχους και κυβερνήτες των Ελληνόκτητων πλοίων συν τους άλλους τόσους που ευρίσκονται σε ξεκούραση - αναμονή, βρέθηκαν 2-3 αμελείς, ανίκανοι, άτυχοι ή έστω εγκληματίες, το ποσοστό είναι κάτω του μισό τοις χιλίοις. Τότε θα βλέπαμε τα ποσοστά σε άλλους χώρους.

Εμείς οι πιο μεγάλοι, παρ' όλο που πολιτεία και εφοπλιστές μας έχουν αφαιρέσει κάθε επιχείρημα στο να συνηγορήσουμε προς την προσέλευση των νέων στο ναυτικό επάγγελμα, έστω και για λόγους συναισθηματικούς, θα μπορούσαμε να "κινητοποιηθούμε" και έχουμε τρόπους να είμαστε αποτελεσματικοί. Υπό μερικές προϋποθέσεις: Να μας δώσουν επιχειρήματα.

Το κράτος να φροντίσει στα σοβαρά για την αναβάθμιση των σπουδών αλλά και οι εφοπλιστές να βοηθήσουν υλικά, αλλά και πρακτικά, π.χ. Απορροφώντας άμεσα τους σπουδαστές κατά την περίοδο της πρακτικής τους εξάσκησης.
Η συμπυκνωμένη πείρα των εκατοντάδων μελών μας, πλοιάρχων και Α΄ Μηχανικών, εύκολα θα μπορούσε να μετατραπεί σε προτάσεις ουσίας.

Επικοινωνούντες με τους υπερχίλιους συναδέλφους και φίλους συνδρομητές της εφημερίδας μας και με το δικό μας site στο internet, πολλά θα μπορούσαμε να "πούμε". Αν κάποιοι ενδιαφέρονται στα σοβαρά, εμείς εδώ είμαστε.